Wojciech Domosławski

„Polska polityka zagraniczna odzyskuje podmiotowość, której brakowało przez ostatnie kilka lat” – stwierdził w Sejmie 29 stycznia 2016 roku szef MSZ Witold Waszczykowski, przedstawiając strategię polityki zagranicznej. Dotychczas polska polityka była wpisana w grę interesów trzech podmiotów: Rosji, Unii Europejskiej, w której liderem są Niemcy oraz USA. Co musi się zmienić, aby podmiotowość polskich interesów uzyskała wpływ na grę interesów Rosji, UE i USA?

Leonid Sawin

Patrząc na modele transformacji państwowych przewrotów i konfliktów zbrojnych należy przede wszystkim zwrócić uwagę na zmiany ogólnych trendów, które rozpoczęły się z końcem zimnej wojny i upadkiem Związku Radzieckiego. To spowodowało trzecią falę globalizacji, w tym poruszenie aspektów ekonomicznych, społecznych, politycznych i technologicznych, które były ze sobą powiązane.

dr Robert Potocki

W dniach 20–21 maja 2015 roku, w Rydze, odbył się IV szczyt Partnerstwa Wschodniego. W przeciwieństwie do poprzedniego spotkania, zorganizowanego w Wilnie w listopadzie 2013 roku, na którym podpisano szereg umów stowarzyszeniowych między Unią Europejską a krajami Europy Wschodniej i Kaukazu Południowego – obecne zaaranżowano w zupełnie odmiennej konfiguracji geopolityczne. Niemal od początku było już wiadome, że zabraknie tu „spektakularnego sukcesu”.

dr Robert Potocki

Prezydent RP Bronisław Komorowski w dniach 8–9 IV 2015 r. rewizytował w Kijowie swego ukraińskiego odpowiednika. Pretekstem do jej odbycia była jednak nie tylko kurtuazja dyplomatyczna, lecz także 75. rocznica mordu katyńskiego oraz w szerszej perspektywie – animozje na linii Warszawa-Moskwa, związane z konfliktem donbaskim.

Adam Kowalczyk

Wybuch społecznego niezadowolenia, rozpoczęty na Ukrainie w listopadzie 2013 r., nazywany potocznie „Euromajdanem”, przybrał finalnie nieoczekiwaną dynamikę. Ten marginalny początkowo ruch protestu, zainicjowany przez grupę młodych ludzi, przerodził się w zjawisko o charakterze powszechnym oraz rewolucyjnym. Potencjał i konsekwencje „Euromajdanu” daleko wykroczyły jednakże poza wewnętrzne sprawy Ukrainy, a jego skutki należy zdefiniować już dziś jako wielopłaszczyznowe oraz długoterminowe.

Tomasz Jankowski

W efekcie wojny domowej na Ukrainie i kryzysu w stosunkach na linii Unia Europejska-Rosja, coraz bardziej popularną ideą staje się rozmieszczenie w krajach Europy Środkowo-Wschodniej sił NATO. Mowa tutaj nie tylko o „szpicy”, która miałaby stacjonować w Polsce, ale także o potencjalnych bazach mogących funkcjonować w krajach takich jak Estonia, Łotwa, Litwa, ale też Rumunia i Bułgaria. Nietrudno zauważyć, że mowa o państwach geograficznie będących granicą NATO, co niesie ze sobą tym samym aspekt geopolityczny. Na wschód, znajdują się strategiczne z punktu widzenia rosyjskiej obronności tereny takie jak Ukraina, Białoruś i co może również kluczowe – Morze Czarne.

  Adam Kowalczyk

Nie ulega wątpliwości, że ostatnie wydarzenia za wschodnią granicą RP stanowią jedno z największych wyzwań dla polskiej polityki zagranicznej po 1989 r. Wyzwanie specyficzne, inne iż „ucieczka ze Wschodu”, której uwieńczeniem było przystąpienie do Sojuszu Północnoatlantyckiego (1999 r.) oraz Unii Europejskiej (2004 r.). W bezpośrednim otoczeniu Polski ma obecnie miejsce poważny konflikt zbrojny (określany często, nie bez racji, regularną wojną), którego uczestnikami są dwaj sąsiedzi RP – Ukraina oraz Federacja Rosyjska. W takiej sytuacji zasadne są pytania nie tylko o stan bezpieczeństwa naszego kraju, ale także o prowadzoną przez Warszawę politykę zagraniczną.

  dr Mateusz Piskorski

Doroczne exposé ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego w Sejmie, stanowi moment może nie tyle doniosły politycznie, co stanowiący okazję do przypomnienia stanowisk poszczególnych parlamentarnych partii politycznych wobec kluczowych problemów związanych z polityką zewnętrzną państwa. W tym kontekście warto przyjrzeć się argumentacji i tezom stawianym przez poszczególnych parlamentarzystów, dokonując niełatwej niekiedy próby przebrnięcia przez – szczególnie widoczną w kontekście zaplanowanych na 25 maja br. wyborów do Parlamentu Europejskiego – retorykę wyborczą i starając się nakreślić polityczną mapę systemu partyjnego na poziomie parlamentarnym w oparciu o stanowiska dotyczące węzłowych kwestii, związanych z działalnością Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Tegoroczna debata miała charakter szczególny, bowiem w polskiej polityce doszło do znaczących przesunięć i modyfikacji stanowisk związanych z rozwojem kryzysu ukraińskiego i redefinicją geopolitycznej mapy regionu.

  dr hab. Anna Antczak-Barzan

Obecnie Europa stanęła przed dylematem, w jaki sposób określić swoją rolę na świecie, kiedy era centrum świata przeminęła, a nawet zainteresowanie Stanów Zjednoczonych Starym Kontynentem znacznie osłabło. Aby odbudować nikłą cząstkę swej dawnej mocarstwowości, UE stara się na nowo określić swoje miejsce na świecie poprzez budowę określonych ról. 

geopolityka  Tomasz Jankowski

Co robić, aby zażegnać konflikt ukraiński i co należy uznać za stan pożądany? Media nadające w Polsce, wraz z politykami, nakręcają spiralę rywalizacji, która służy przede wszystkim partii rządzącej (efekt jedności w poczuciu zagrożenia), przygotowującej się do wyborów. Nie służy to jednak polskiej gospodarce...