Jakub Gajda
Jakub Gajda: Wojna z Kalifatem II: Państwo Islamskie wobec dziedzictwa kulturowego Bliskiego Wschodu
Jakub Gajda
Na terenach Iraku i Syrii, w imię radykalnie interpretowanych zasad koranicznych, Państwo Islamskie konsekwentnie i z pełną premedytacją dokonuje zniszczenia kolejnych obiektów bezcennych dla światowego dziedzictwa. Protesty ze strony ONZ nie są brane pod uwagę przez Państwo Islamskie, które postanowiło oczyścić zajęte przez siebie ziemie z przedislamskich pozostałości, a także z niezgodnych z Koranem naleciałości z czasów późniejszych.
Jakub Gajda: Beludżystan – gorące pogranicze Środkowego Wschodu i Azji Południowej (cz. II)
Jakub Gajda
Zamieszkane przez Beludżów pogranicze Afganistanu, Iranu i Pakistanu to z pewnością jedno z mniej bacznie obserwowanych ognisk zapalnych we współczesnym świecie islamu. Jest to jednak bardzo newralgiczny region, zwłaszcza w obecnej dobie zintensyfikowanej rywalizacji ideologicznej i politycznej pomiędzy władzami państw sunnickich, a szyitami z Iranem na czele. Obok kwestii narodowościowych, politycznych i religijnych, na napiętą rzeczywistość regionu silne piętno odciskają sprawy gospodarcze oraz kwestia wykorzystania bogactw naturalnych, których znaczące zasoby znajdują się zarówno w Beludżystanie irańskim, pakistańskim, jak i afgańskim [1].
Jakub Gajda: Beludżystan – gorące pogranicze Środkowego Wschodu i Azji Płd. (część I)
Jakub Gajda
Beludżowie, jako grupa etniczna o silnych aspiracjach narodowych, pozostają podzieleni przez granice trzech państw: Afganistanu, Iranu i Pakistanu. Bez względu na przynależność państwową danej części ziem Beludżystanu, cały region uznawany jest za jeden z najbardziej niestabilnych w tej części świata. To tutaj toczy się polityczno-gospodarcza gra, w którą zaangażowane są również państwa spoza wymienionej trójki. Tereny Beludżystanu są przy tym narażone na napięcia związane z narastającą w świecie islamu rywalizacją sunnicko-szyicką.
Jakub Gajda: Wojna z Kalifatem: Afganistan
Jakub Gajda
Uwaga całego świata, również w kontekście tzw. zderzenia cywilizacji, została w ostatnich latach odwrócona od Afganistanu, gdyż w świecie islamu wyrosło nowe zagrożenie, uważane obecnie za zdecydowanie poważniejsze dla Zachodu: Państwo Islamskie i jego kalifat. Istnienie i działania tego tworu, nieakceptowanego przez rządy mocarstw i innych muzułmańskich państw regionu (przynajmniej oficjalnie) mają bardzo istotne znaczenie także dla przyszłości Afganistanu.
Jakub Gajda: Instrumenty polityki Iranu wobec Azji Centralnej i Afganistanu
Jakub Gajda
Po zakończeniu misji ISAF (International Security Assistance Force) Afganistan stanie się obiektem większego zaangażowania państw sąsiedzkich. Iran jest jednym z głównych graczy, mających w niedalekiej przyszłości odegrać istotną rolę w tym kraju.
Jakub Gajda: Wojna z Kalifatem: dylematy relacji USA i Iranu
Jakub Gajda
Od zakończenia II wojny światowej, aż do schyłku lat 70. ub. wieku, sojusz Iranu i Stanów Zjednoczonych był bardzo ważnym czynnikiem utrzymania stabilizacji na Bliskim Wschodzie. Układ, który przez całe dekady stanowił jeden z najważniejszych fundamentów budowania wpływów Waszyngtonu w regionie, zakończył się wraz z rewolucją islamską w Iranie, która obaliła proamerykańskiego szacha Mohammada Rezę Pahlawiego.
Jakub Gajda: Kurdystan iracki - na drodze do niepodległości?
Jakub Gajda
Wydarzenia ostatnich kilku miesięcy w Iraku: ofensywa fundamentalistów z Państwa Islamskiego (IS) i pilna potrzeba zmian we władzach irackich (głównie w postaci większego zaangażowania sunnitów w politykę) – to dwa sprzeczne ze sobą procesy mające na celu, obok przeprowadzenia zmian w Iraku, również osłabienie regionalnej pozycji Iranu. Kluczowym czynnikiem jest przy tym wzrastająca samodzielność irackiego Kurdystanu. Wyodrębnienie się tego regionu z terytorium irackiego może przynieść ze sobą znacznie szersze implikacje regionalne, nie tylko dla Iranu, lecz również Turcji, Syrii oraz innych państw Bliskiego Wschodu.
Jakub Gajda: Redefinicja pozycji Iranu
Jakub Gajda
Sytuacja geopolityczna Iranu znacząco ewoluowała w ostatnim czasie. Warto przyjrzeć się jej, by ocenić rodzące się perspektywy ewentualnego zacieśnienia współpracy Zachodu z Iranem, jak i zdefiniować zagrożenia wynikające ze zniesienia sankcji dla tego państwa.
Jakub Gajda: Co czeka Afganistan po roku 2014?
Jakub Gajda
W Afganistanie trwa kampania wyborcza, której zwieńczeniem będzie wybór następcy prezydenta Hamida Karzaja. W cieniu wyborów siły NATO szykują się do zakończenia misji ISAF, co nastąpi w grudniu bieżącego roku. Tymczasem ustępujący prezydent zbuntował się przeciwko zaakceptowanemu przez Zgromadzenie Narodowe (Loja Dżirga) porozumieniu strategicznemu ze Stanami Zjednoczonymi i stawia Waszyngtonowi warunki, których amerykańska administracja nie zamierza spełnić. Równocześnie Karzaj wypuszcza z więzień ekstremistów i za plecami sojuszników prowadzi rozmowy z Ruchem Talibów.
Jakub Gajda: Porozumienie z Iranem: co dalej?
Jakub Gajda
Po dziesięciu latach stopniowego narastania napięcia wokół irańskiego programu nuklearnego, wreszcie dochodzi do kompromisu, określanego mianem „pierwszego kroku na właściwej drodze”. Pod naciskami grupy P5+1, w skład której wchodzą USA, Rosja, Chiny, Wielka Brytania, Francja i Niemcy, Iran zgodził się zaniechać wzbogacania uranu powyżej wartości 5 proc. i zezwolił na zgodne ze światowymi standardami inspekcje Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) na terenie swych instalacji. W zamian Teheran otrzymuje częściowe zniesienie sankcji gospodarczych, na razie na okres próbny – pół roku.